Chức năng giữ thăng bằng của cơ thể thường không được chú ý khi kiểm tra sức khỏe định kỳ nhưng lại liên hệ mật thiết đến tuổi thọ một người. Các nhà khoa học phát hiện ra, chỉ với một bài kiểm tra thể lực kéo dài 10 giây, chúng ta sẽ dự đoán trước được cái chết trong vòng vài năm.
Mất thăng bằng khiến người già dễ bị ngã
Khả năng giữ thăng bằng của con người chỉ duy trì tốt đến khoảng 60 tuổi, sau đó suy yếu dần. Sự cân bằng này có tác dụng giúp cơ thể chúng ta đứng vững và di chuyển linh hoạt, không bị té ngã. Khi trẻ con ngã, chúng có thể đứng dậy ngay lập tức, nhưng người lớn tuổi ngã thường để lại hậu quả nghiêm trọng hơn, thậm chí gây nguy hiểm tính mạng.
Té ngã là một tai nạn phổ biến ở người cao tuổi. Tại Việt Nam, ước tính có khoảng 1,5 - 1,9 triệu người già bị ngã mỗi năm, có nguy cơ dẫn đến các chấn thương như gãy xương, chấn thương não, tủy sống… làm mất chức năng vận động, khiến họ phụ thuộc vào người chăm sóc. Theo Bộ Y Tế, té ngã cũng là một trong 5 nguyên nhân gây tử vong ở người trên 65 tuổi (1).
Một nhóm nghiên cứu đã tìm ra mối liên hệ quan trọng giữa khả năng giữ thăng bằng trên một chân và tuổi thọ dự đoán trước của người trung niên cùng người lớn tuổi. Giáo sư, Tiến sĩ Claudio Gil Soares de Araújo, tác giả chính của nghiên cứu cho biết, chúng ta chưa rõ lý do chính xác vì sao mất thăng bằng có thể dự đoán nguy cơ tử vong, chỉ biết rằng khả năng giữ thăng bằng và cơ xương khớp yếu sẽ dẫn đến tình trạng người cao tuổi đi đứng không vững, cơ thể trở nên yếu hơn (2).
Thước đo sức khỏe cho 10 năm tới
Trong nghiên cứu, hơn 1.700 khách thể thuộc độ tuổi từ 51 đến 75. Họ được yêu cầu đứng trên một chân trong vòng 10 giây mà không được bám vào bất cứ thứ gì, hai cánh tay đặt bên hông, mắt nhìn thẳng phía trước. Nhìn chung, cứ khoảng 5 người sẽ có một người không thể đứng bằng một chân. Độ tuổi hoàn thành được thử thách cũng giảm dần sau 60 tuổi.
Cụ thể, trong khi 95% người tham gia từ 51 đến 55 tuổi có khả năng giữ thăng bằng trong 10 giây, chỉ 82% người ở độ tuổi 61 đến 65 làm được, và chỉ 46% người từ 71 đến 75 tuổi hoàn thành bài kiểm tra.
Nghiên cứu kết luận rằng, việc một người bị ngã - hay không thể giữ thăng bằng trên một chân trong 10 giây - có liên quan đến nguy cơ tử vong do mọi nguyên nhân trong vòng 10 năm cao hơn 84% so với người cùng lứa tuổi.
Các bài kiểm tra thể lực nhỏ này đã được chứng minh là yếu tố dự đoán hữu ích về tuổi thọ. Ví dụ, những người lớn tuổi với lực nắm tay mạnh hơn thường sống lâu và có nguy cơ tử vong thấp hơn nhiều so với người có lực nắm tay yếu (3). Một nghiên cứu khác cho thấy, khả năng ngồi trên sàn và đứng lên mà không cần dùng tay hỗ trợ sẽ dự đoán được nguy cơ tử vong của một người trong 6 năm (4).
Tuy vẫn còn cần nhiều nghiên cứu, nhưng theo Tiến sĩ Araújo, đứng bằng một chân là bài kiểm tra sức khỏe đơn giản, an toàn, cung cấp kết quả nhanh chóng mà chúng ta có thể thêm vào buổi kiểm tra định kỳ cho phụ nữ và nam giới ở độ tuổi trung niên trở lên để tham khảo.
Khả năng giữ thăng bằng đặc biệt quan trọng đối với sức khỏe tổng thể trong quá trình chúng ta già đi. Vì vậy, tập trung cải thiện yếu tố này dù chỉ vài phút mỗi ngày sẽ giúp bạn sống khỏe và sống thọ hơn.
Dưới đây là bài tập thăng bằng được Tiến sĩ Araújo gợi ý (5):
Đứng bằng một chân khi đánh răng (nên đứng chân đất). Thay phiên đổi từ chân trái sang phải sau 10 đến 15 giây. Nếu quá khó, bạn có thể dừng lại nghỉ ngơi (đặt cả hai chân xuống sàn) giữa mỗi lần.
Nếu phải vật lộn với khả năng giữ thăng bằng trong thời gian dài, hãy cân nhắc đến gặp bác sĩ vật lý trị liệu. Không chỉ được thực hiện các bài tập giữ thăng bằng, vật lý trị liệu còn giúp chúng ta tăng cường các cơ bắp ở chân và cánh tay.
Comentarios