Làm việc văn phòng suốt 8 tiếng một ngày khiến nhiều người lười vận động, đặc biệt là đối với những công việc đòi hỏi phải tư duy liên tục, tiêu hao năng lượng để suy nghĩ. Tuy nhiên, một số nghiên cứu lại khẳng định, tập thể dục hay hoạt động thể chất không chỉ có lợi cho sức khỏe mà còn đưa trí tưởng tượng của chúng ta "bay xa", nâng cao hiệu suất công việc.
Đòn bẩy cho cảm hứng sáng tạo nghệ thuật
Khoa học phát hiện rằng những người vận động nhiều thường đưa ra ý tưởng tốt hơn trong các bài kiểm tra khả năng sáng tạo so với những người ít vận động (1).
Nghĩa là nếu bạn thường xuyên tập thể dục, bạn sẽ có xu hướng sáng tạo hơn. Trong hàng thế kỷ qua, những nhân vật nổi tiếng vì khả năng sáng tạo cũng luôn xem hoạt động thể chất là một phần quan trọng trong đời sống, từ rất lâu trước khi khoa học bắt đầu chứng minh điều đó.
Nhà văn viết tiểu thuyết hư cấu hàng đầu nước Mỹ Joyce Carol Oates xem việc tập thể dục là "một khoảng thời gian thiêng liêng", nơi bà thực sự được sống trong suy nghĩ của mình. "Khi chạy bộ, tâm trí tôi như đang bay cùng cơ thể. Dường như có một sự bùng nổ bí ẩn của ngôn từ trong bộ não, hòa theo nhịp điệu của đôi chân đang chạy và cánh tay đung đưa… Vào những ngày không thể chạy, tôi không cảm thấy được là chính mình" - Carol Oates chia sẻ (2).
Nhà văn Haruki Murakami, tác giả của những quyển sách bán chạy toàn cầu (trong đó có cuốn tự truyện Tôi nói gì khi nói về chạy bộ), thừa nhận rằng chạy bộ là một nỗi "ám ảnh" tuyệt vời thúc đẩy quá trình sáng tạo của ông (3). Mỗi buổi chiều Murakami sẽ chạy mười cây số hoặc bơi 15m, ông giữ thói quen ấy hằng ngày mà không thay đổi. Theo Murakami, sự lặp đi lặp lại này giống như một hình thức thôi miên: "Tôi thôi miên bản thân để đạt đến trạng thái tâm trí sâu sắc hơn. Nhưng để duy trì kỷ luật trong thời gian dài như vậy - từ sáu tháng đến một năm - đòi hỏi sức mạnh tinh thần và thể chất tốt. Theo nghĩa đó, viết một cuốn tiểu thuyết dài cũng giống như đang huấn luyện bản năng sinh tồn".
Thói quen của Carol Oates và Murakami là điều mà các học giả, nhà văn, nhà tư tưởng từ thời Hy Lạp đã biết và vận dụng, thế nhưng những nhà sáng tạo ngày nay thường dễ dàng bỏ qua. Theo Jonathan Fields - tác giả quyển sách Uncertainty, chúng ta dường như coi trọng sản lượng/kết quả (output) hơn quá trình rèn luyện để duy trì năng lực thiên phú của một người. Vì vậy mối quan tâm đến sức khỏe, thể lực và hoạt động thể chất hầu như luôn bị xếp sau.
"Tập trung vào nghệ thuật hơn sức khỏe thay vì để sức khỏe thúc đẩy cảm hứng nghệ thuật sẽ giết chết bạn nhanh hơn, khiến quá trình sáng tạo trở nên kém hơn, chậm hơn và thiếu đi sự đổi mới" - Jonathan Fields cho biết (4).
Không còn lo lắng khi "bí" ý tưởng
Vận động ảnh hưởng đến cách chúng ta suy nghĩ. Nhiều nghiên cứu cho thấy, bộ não có thể thay đổi để đáp ứng với hoạt động thể chất. Đó là vì khi tập thể dục, chúng ta cũng bổ sung thêm oxy, máu và chất dinh dưỡng cho não. Các nghiên cứu về loài gặm nhấm đã phát hiện, những con vật vận động thường xuyên tạo ra nhiều tế bào não mới hơn so với những con ít vận động và thực hiện tốt hơn các bài kiểm tra về nhận thức, ngay cả khi chúng đã già (5), (6). Tương tự với con người, vận động có thể mài giũa khả năng suy luận, ghi nhớ và nâng cao tâm trạng của chúng ta.
Một nghiên cứu vào năm 2014 đã chứng minh, hoạt động thể chất có khả năng thúc đẩy tư duy đổi mới. Đầu tiên, các tình nguyện viên được yêu cầu ngồi tại bàn làm việc trong một văn phòng đơn giản và cố gắng nghĩ ra những cách mới để sử dụng một cái nút bấm. Sau đó, họ thử chuyển sang đi bộ trên máy tập treadmill tại cùng một không gian và nhận ra rằng mình có thể đưa ra nhiều ý tưởng xuất sắc hơn khi đi bộ thay vì chỉ ngồi (7).
Trong quyển sách Spark: The Revolutionary New Science of Exercise and the Brain, Tiến sĩ John Ratey lập luận rằng tập thể dục ảnh hưởng sâu sắc đến tính mềm dẻo của não (hay tính khả biến thần kinh, tức là khả năng tự phục hồi của não theo đúng nghĩa đen, giúp não thay đổi các mạng lưới thần kinh cả về mặt cấu trúc lẫn chức năng để thích nghi với sự thay đổi từ môi trường) (8).
Nói cách khác, tập thể dục làm thay đổi cách não chúng ta xử lý nỗi sợ hãi và lo lắng - điều mà những người sáng tạo thường gặp khi bí ý tưởng. Vận động làm tăng kích thước vỏ não trước trán và tạo điều kiện cho sự tương tác giữa vỏ não trước trán và hạch hạnh nhân, từ đó giảm bớt các tín hiệu lo âu. Nhờ vậy mà hoạt động thể chất trở thành công cụ mạnh mẽ để chuyển đổi những áp lực trong công việc sáng tạo của các nghệ sĩ, doanh nhân, nhà văn thành một thứ gì đó ít độc hại hơn, thậm chí có thể trở thành động lực.
Bên cạnh tính sáng tạo, một khám phá gần đây đã tìm ra mối liên hệ giữa hoạt động thể chất hằng ngày và hiệu suất công việc của nhân viên (8). Các nhà nghiên cứu tin rằng:
Vận động trong hôm nay sẽ giúp nâng cao hiệu suất công việc và sức khỏe của một người vào ngày hôm sau, cụ thể là những cải thiện về giấc ngủ (có lợi cho cơ thể và não bộ); sức mạnh thể chất (nâng cao sức sống, mức năng lượng); khả năng tập trung vào nhiệm vụ (hỗ trợ quá trình xử lý thông tin, gia tăng sự chú ý, sáng tạo).
Tập thể dục khiến bạn tự tin hơn. Những người có mức độ tự tin cao về năng lực bản thân trong công việc thường tin vào những lợi ích của việc vận động.
Động lực tập luyện càng lớn, chúng ta càng có khả năng thực hiện triệt để mục tiêu đề ra. Khi cảm thấy một hoạt động thú vị, đem lại niềm vui thay vì đáng sợ, bạn sẽ trở nên quyết tâm với nó hơn.
Comments