Khi người Mexico đến Việt Nam, họ rất ngạc nhiên vì chúng ta xay bơ làm sinh tố, còn ở quê nhà họ - cũng là "quê hương" của bơ - thì món này được dùng như một loại... rau trong bữa ăn hằng ngày. Nhân lúc bơ đang được mùa nhất trong nhiều năm trở lại đây, hãy cùng Lela Journal nhìn lại về hàm lượng dinh dưỡng tuyệt vời và cách chế biến để nó trở thành một món ăn lạ miệng.
Rau hay sinh tố, tại sao không phải là cả hai?
Bơ đã được trồng tại Việt Nam từ năm 1960, tại Bảo Lộc, Lâm Đồng (1). Có lẽ là kể từ đó, sinh tố bơ đã là một món ăn quen thuộc có mặt ở khắp các hàng quán ở Việt Nam, thế nhưng nó lại khá lạ lẫm với ẩm thực quốc tế, bằng chứng là nhiều trang khi đăng tải những bài viết về sinh tố bơ đã nhận được rất nhiều sự quan tâm và hiếu kỳ từ độc giả (2).
Tuy nhiên, ăn nhiều sinh tố bơ nhiều chưa chắc đã có lợi cho sức khỏe vì món sinh tố này có nhiều sữa đặc với thành phần chính là đường - một tác nhân gây ra nhiều vấn đề về sức khỏe. Vậy trong mùa bơ này, nếu chúng ta thử dùng bơ như món ăn thì sao?
Bơ - vị vua "không ngai"
Trên thực tế, khó có thể tìm một thứ trái cây nào khác có đầy đủ hàm lượng dinh dưỡng cho sức khỏe giống như bơ.
Chất dinh dưỡng có trong 100g | Bơ | Sầu riêng | Xoài | Cherry | Kiwi |
Chất béo (g) | 14.7 | 5.3 | 0.4 | 0.3 | 0.5 |
Chất xơ (g) | 6.7 | 3.8 | 1.6 | 1.6 | 3 |
Vitamin B (mg) | 10 | 19.7 | 36.4 | 7 | 92.5 |
Vitamin C (mg) | 2.1 | 0.7 | 0.9 | 0.1 | 1.5 |
Vitamin K (mg) | 21 | | | | 40.3 |
Folate | 81 | 36 | 43 | 3 | 25 |
Kali (mg) | 485 | 436 | 168 | 222 | 312 |
Magie (mg) | 29 | 30 | 10 | 11 | 17 |
Ngoài việc đầy đủ dinh dưỡng, bơ còn mang lại một loạt lợi ích như: Tốt cho tim mạch, bổ mắt, ngăn ngừa loãng xương và ung thư, hỗ trợ sức khỏe thai nhi, hỗ trợ giảm cân, cùng một loạt các tác dụng khác (3). Không những thế, bơ còn rất tốt cho những người ăn chay vì khẩu phần ăn từ thực vật thường thiếu chất béo - thứ được tìm thấy nhiều nhất trong loại quả này.
Một số món ngon từ bơ
1. Bơ chấm mắm: Món ăn nghe có vẻ đơn giản này lại được phổ biến ở các khu vực trồng nhiều bơ như Đắk Lắk, Bảo Lộc...
Quả bơ sau khi được bổ đôi, cắt thành lát hoặc lấy muống xúc ra, chấm mắm (hoặc xì dầu tùy theo khẩu vị), ăn cùng một chén cơm nóng, mặc dù đơn giản nhưng sẽ là một trải nghiệm khá mới mẻ với nhiều người.
2. Các món ăn kiểu Mexico:
- Guacamole (hoặc có thể được gọi tắt là Guac): Đây là món ăn cực kỳ phổ biến và được yêu thích trong văn hoá Mỹ - Latinh. Đây là một loại nước chấm có hương vị rất đậm đà với thành phần chính bao gồm: Bơ, tỏi, cà chua, hành tây, muối, ớt và nước cốt chanh. Ở Việt Nam, chúng ta có thể dùng nước xốt này để chấm bánh mì hoặc bánh đa, như một hình thức kết hợp ẩm thực (4).
- Chilaquiles: Nếu đã chán bữa sáng truyền thống, bạn có thể thử Chilaquiles. Đó là một trong những món ăn ngon của Mexico được chế biến từ bơ và những gì còn sót lại trong tủ lạnh tối hôm trước.
Lưu ý: Cần lưu ý một điều là các món ăn kiểu Mexico chế biến từ bơ nói chung đều có vị cay do có chứa thành phần là ớt và hành, nếu đường tiêu hoá của bạn không ổn định thì nên cân nhắc để tránh bị ảnh hưởng sức khỏe.
3. Bánh mỳ nướng và bơ: Đây là một bữa sáng khá dễ làm mà lại chứa nhiều dinh dưỡng. Bữa ăn cơ bản gồm có bơ dầm nhuyễn với vài giọt nước cốt chanh, dùng kèm với bánh mỳ nướng (thường là bánh mỳ men chua). Để làm món này trở nên phong phú hơn, một số đầu bếp còn rắc thêm chút phô-mai feta (một loại phô-mai Hy Lạp), bỏ thêm cà chua, trứng... Ngoài ra, nếu ưa thích cảm giác cắn từng miếng bơ thì bạn có thể thái lát bơ thay vì dầm nhuyễn.
4. Các món salad bơ: Đây có lẽ là hình thức chế biến bơ được nhiều người biết đến nhất... Với món ăn này, bạn có thể tùy ý kết hợp với rau củ quả khác nhau dựa trên khẩu vị từng người để tạo nên bữa ăn phong phú cho gia đình.
Không phải ai cũng ăn được bơ!
Mặc dù chứa nhiều dinh dưỡng như vậy nhưng không phải bơ là "người bạn chung" của mọi người. Một số người có thể gặp các vấn đề với bơ, đặc biệt là những người bị hội chứng ruột kích thích (IBS), những người nhạy cảm với latex hoặc người sử dụng thuốc chống đông máu (5). Để chắc chăn thì chúng ta nên tìm hiểu kỹ về điều này, hỏi ý kiến bác sĩ hoặc chuyên gia dinh dưỡng.
Có thể bạn chưa biết về bơ máu Việt Nam may mắn có nguồn bơ dồi dào tư khu vực miền Trung - Tây Nguyên, nơi việc trồng và thu hoạch bơ gắn liền với hoạt động sản xuất kinh tế bền vững. Nhưng ở Mexico, nhiều hộ gia đình trồng bơ không may mắn như vậy. Đó là vì hoạt động lớn mạnh của các băng đảng ở đây khiến cho nhân quyền của người nông dân bị vi phạm nghiêm trọng, nên người ta gọi thứ bơ ở vùng này là bơ máu (blood evocados) (6). Chưa kể vì lợi nhuận từ việc trồng bơ rất lớn nên nhiều nơi tại châu Mỹ đã chặt phá rừng nguyên sinh để canh tác bơ, gây hậu quả lớn đến biến đổi khí hậu, dẫn đến những phong trào tẩy chay bơ có nguồn gốc từ khu vực này đã và đang diễn ra (7). |
Comments