Dường như có nhiều người thường xuyên gặp may mắn còn nhiều người khác thì chạy trời không khỏi... xui. Nhưng liệu bạn có tin rằng bản thân chúng ta có thể điều khiển được vận may? Nghe mâu thuẫn nhưng lại có thật đấy. Nghiên cứu đã chứng minh rằng bạn có thể biến bản thân thành người may mắn với 4 nguyên tắc vàng.
May mắn có thật sự chỉ là… ăn may?
Nhiều người cho rằng may mắn là thứ ngẫu nhiên, còn hai nhà tâm lý học tại Đại học Texas (Hoa Kỳ) là Jacqueline D. Woolley và Kelsey A. Kelley đã gợi ý rằng may mắn có thể được định nghĩa theo ba cách sau (1).
May mắn là một sự kiện siêu nhiên, hoặc một lời giải thích mà mọi người dùng để lý giải những sự kiện nhất định và cũng có thể là một thuộc tính cá nhân có sẵn trong một nhóm người (1).
Như vậy, may mắn cũng có thể được coi là một trạng thái tâm lý - khi chúng ta tự xác định bản thân là người "may mắn" hoặc "xui xẻo".
Để tìm hiểu rõ hơn về định nghĩa này, chúng ta có thể tham khảo một nghiên cứu của nhà tâm lý học thực nghiệm - Giáo sư Richard Wiseman tại Đại học Hertfordshire (Anh). Giáo sư Wiseman đã tạo ra một "phòng thí nghiệm may mắn" tại đại học này. Ông bắt đầu bằng việc kiểm tra xem những người tin vào vận may của bản thân có thực sự trúng số nhiều hơn hay không. Ông đã tìm 700 đối tượng có ý định mua vé số và nhờ họ hoàn thành bảng câu hỏi, trong đó bao gồm thang đo tự đánh giá, với mục đích đo lường xem mọi người tự nhận định bản thân may mắn hay xui xẻo (2), (3).
Điều đó cho thấy rằng nếu may mắn là "một sự kiện siêu nhiên" thì con người không thể điều khiển, nhưng nếu đó là "một thuộc tính cá nhân" thì hoàn toàn dễ hiểu tại sao nhiều người lại được xem là may mắn hơn những người còn lại. Bởi lẽ, niềm tin rằng mình may mắn đã tạo ra sự tự tin ở họ. Đó là cách họ đối mặt với vấn đề.
Trong một nghiên cứu khác, một số cầu thủ bóng chày được thông báo rằng họ đang sử dụng "quả bóng mang lại may mắn". Kết quả cho thấy họ đã thi đấu tốt hơn đáng kể so với những người nghĩ rằng họ chỉ chơi quả bóng bình thường (3), (4), (5).
Với nghiên cứu tương tự, các khách thể thử nghiệm cũng giải bài toán đảo chữ tốt hơn khi họ được phép giữ một "lá bùa" may mắn. Các nhà nghiên cứu đưa ra giả thuyết rằng những người có bùa may mắn ở bên cạnh sẽ kiên trì giải quyết vấn đề lâu hơn vì họ cảm thấy hiệu quả hơn, giống như họ có được sự trợ giúp của một sức mạnh nào đó khác (6). Tác giả của bài nghiên cứu cho rằng bùa may mắn hoạt động trong những tình huống đặc biệt - khi người ta cảm thấy không an tâm và cần thêm sự tự tin.
Bí quyết của một người may mắn: 4 nguyên tắc vàng
Tất nhiên, may mắn không phải luôn xuất hiện đúng lúc bạn cần, nhưng sự thật là bạn cũng có thể "luyện tập" để trở nên may mắn hơn. Hay chính xác hơn, bạn hoàn toàn có khả năng xây dựng và duy trì một tâm thế của một người may mắn và tự tin.
Cũng giống như bốn lá của cỏ may mắn, dưới đây là bốn nguyên tắc mà Giáo sư Wiseman đã kết luận được sau khi nghiên cứu với hàng trăm người "đặc biệt may mắn" và "không may mắn" trong suốt mười năm (7).
1. Nguyên tắc thứ nhất: Tối đa hóa các cơ hội
Người may mắn có kỹ năng tạo ra các cơ hội mới, cũng như nhận biết và phản ứng kịp theo các cơ hội tình cờ. Họ làm điều này thông qua việc kết nối với mọi người, có thái độ thoải mái với cuộc sống và cởi mở với những trải nghiệm mới.
Về chủ đề này, Tiến sĩ Stephann Makri tại Đại học Thành phố London (Anh) và các cộng sự đã hỏi một số chuyên gia sáng tạo làm sao để tăng cơ hội có được "sự tình cờ" (8). Các nhà nghiên cứu phát hiện "sự tình cờ" đến từ việc thay đổi thói quen, làm việc trong những môi trường khác nhau với những người khác nhau, đồng thời kết hợp đa nhiệm ở nơi làm việc. Nói chung, họ sáng tạo khi làm những đầu công việc khác nhau để tránh bị mắc kẹt trong một lối mòn (8).
Khi áp dụng Mô hình Năm Yếu tố (BIG-5/OCEAN), Tiến sĩ Wiseman đã gợi ý rằng những người có nhiều đặc điểm "dễ chịu" (agreeableness) và "tận tâm" (conscientiousness) không có nhiều sự khác biệt về sự may mắn. Tuy nhiên, ba đặc điểm tính cách còn lại thì có (9).
Trước tiên, với đặc điểm "hướng ngoại" (extraversion), Tiến sĩ Wiseman cho rằng nhóm sở hữu đặc điểm này có thể gia tăng đáng kể khả năng gặp gỡ vận may, theo ba cách là gặp gỡ nhiều người, trở thành nam châm xã hội và kết nối với mọi người. Chẳng hạn, những người may mắn cười gấp đôi và giao tiếp bằng mắt nhiều hơn những người không may mắn, dẫn đến nhiều tiếp xúc xã hội hơn và do đó tạo ra nhiều cơ hội hơn. Mô tả này khá tương đồng với những mô tả về một người hướng ngoại.
Những người hướng ngoại sẽ đi du lịch nhiều hơn, thể hiện bản tính cởi mở và sẵn sàng trải nghiệm (openness). Từ đó, họ phát hiện ra những cơ hội tiềm năng và tích lũy thêm nhiều điều mới mẻ cho cuộc sống. Trái lại, người "nhiễu tâm" (neuroticism) dường như phải "chịu thiệt" do bị bỏ lỡ những cơ hội may mắn.
Có thể nói rằng những người hướng ngoại và cởi mở dường như có lợi thế hơn khi tìm kiếm may mắn, nhưng những người hay nhiễu tâm cũng có bí quyết, sẽ được bật mí thêm bên dưới.
2. Nguyên tắc thứ hai: Lắng nghe linh cảm may mắn
Người may mắn đưa ra quyết định hiệu quả bằng cách lắng nghe trực giác và cảm xúc của mình. Ngoài ra, họ thực hiện các bước để tích cực nâng cao khả năng trực quan của mình, chẳng hạn như thực hành thiền và giải tỏa tâm trí khỏi những suy nghĩ khác.
3. Nguyên tắc thứ ba: Mong đợi vận may
Người may mắn chắc chắn rằng tương lai sẽ đầy vận may. Các kỳ vọng trở thành những lời tiên tri có thể được thực hiện bằng cách giúp những người may mắn kiên trì đối mặt với thất bại và hình thành các mối quan hệ tích cực với người khác.
4. Nguyên tắc thứ tư: Biến xui xẻo thành may mắn
Những người may mắn sử dụng nhiều "kỹ thuật" khác nhau để đối phó và thậm chí là tận dụng những vận rủi ập đến với họ. Ví dụ, họ tự động tưởng tượng mọi thứ có thể tồi tệ hơn như thế nào, không bận tâm đến vận rủi và kiểm soát tình hình. Đây là một cách mà những người có tâm thế bi quan phòng vệ (defensive pessimism) thường áp dụng để nắm giữ may mắn.
Đặc biệt, đây cũng là cách mà những người có đặc điểm "nhiễu tâm" (neuroticism) có thể áp dụng.
Hãy nghĩ đến Stephen W. Hawking - cha đẻ của Thuyết Vạn vật và cũng là một trong những bệnh nhân mắc bệnh ELA lâu nhất trong lịch sử. Ông đã viết rằng: "Tôi đã rất may mắn khi được chọn làm việc trong lĩnh vực Vật lý Lý thuyết, bởi vì đó là một trong số ít các lĩnh vực mà tình trạng của tôi sẽ không trở thành một trở ngại nghiêm trọng". Hawking không thể di chuyển, chỉ có thể ngồi trên xe lăn, và ông đã tận dụng số phận của mình như một cơ hội để thay đổi sự hiểu biết của chúng ta về vũ trụ.
Rốt cuộc, may mắn là thứ bạn không thể điều khiển, nhưng bạn có thể "điều khiển" bản thân trở thành một người may mắn. Chính thái độ sống của mỗi người quyết định họ là người may mắn hay không.
Comments