Ánh sáng tự nhiên đem lại nhiều lợi ích cho sức khỏe và sự phát triển của trẻ. Không chỉ tăng cường hấp thụ canxi, cung cấp vitamin D mà nó còn đóng vai trò quan trọng trong việc bảo vệ mắt, cải thiện chất lượng giấc ngủ, giúp trẻ nhỏ phát triển được thể chất và trí não một cách toàn diện. Tuy nhiên, không phải cha mẹ nào cũng hiểu được cơ chế tác động cũng như lợi ích của ánh nắng lên cơ thể.
LeLa Journal đã tổng hợp một số nhận định từ chuyên gia về việc tận dụng nguồn sáng tự nhiên trong sinh hoạt hằng ngày của trẻ, mời các bạn cùng tham khảo.
Tác động hữu ích của ánh nắng tự nhiên
1. Cải thiện tâm trạng
Ánh sáng tự nhiên sẽ tăng cường khả năng giải phóng hormone serotonin (một chất dẫn truyền thần kinh) có tác dụng thúc đẩy tâm trạng, giúp giữ được sự bình tĩnh và tập trung. Nếu mức serotonin thấp (chẳng hạn như vào mùa lạnh) thì sẽ làm tăng nguy cơ gặp phải các triệu chứng về thần kinh như lo lắng, trầm cảm, dẫn đến tình trạng rối loạn tâm lý theo mùa (SAD - Seasonal affective disorder) (1).
2. Ngủ sâu và ngon hơn
Melatonin là một hormone quan trọng giúp bạn có một giấc ngủ tuyệt vời. Ánh nắng Mặt trời sẽ điều chỉnh “đồng hồ sinh học" bằng cách cho cơ thể biết khi nào thì tăng và giảm mức melatonin. Vì vậy, càng tiếp xúc nhiều với ánh sáng ban ngày, cơ thể bạn càng sản xuất melatonin tốt hơn khi đến giờ đi ngủ.
Kết quả nghiên cứu trên 400.000 người (tuổi từ 37-73, ~54% là phụ nữ) ở Vương quốc Anh cho thấy rằng những người thường xuyên tiếp túc với ánh nắng Mặt trời sẽ cảm thấy khỏe vào ban ngày và ngủ ngon hơn khi về đêm (2).
Bên cạnh đó, tắm nắng còn giúp cơ thể xây dựng lên một bức tường bảo vệ, tiếp xúc càng nhiều, thì khả năng bị ảnh hưởng bởi ánh sáng nhân tạo (đèn flash, ánh sáng xanh từ các thiết bị điện tử) càng thấp đi. Đây cũng cơ sở để giải thích về việc khi ở ngoài trời lâu thì sẽ mất đi hứng thú chơi điện thoại hay các trò chơi trên máy (3).
3. Giảm cận thị
Trong một công bố trên tạp chí JAMA Ophthamology, các nhà khoa học đã phát hiện ra rằng những thanh thiếu niên có có tiếp xúc với ánh nắng tự nhiên sẽ làm giảm 30% nguy cơ cận thị so với những người chỉ hoạt động chủ yếu trong nhà, phòng kín (4).
Tiến sĩ Christopher Starr, bác sĩ nhãn khoa từ Đại học Y khoa Weill Cornell gợi ý nên dành thêm một đến ba giờ mỗi ngày để tham gia các hoạt động ngoài trời. Ông giải thích rằng dopamin (hooc-môn dẫn truyền thần kinh) sẽ được kích thích khi gặp ánh nắng tự nhiên, khiến mắt trông khỏe hơn. Nếu thiếu dopamin, mắt sẽ kéo dài ra, dẫn đến cận thị (5).
“Ánh sáng ngoài trời sẽ giúp đôi mắt của trẻ duy trì khoảng cách chính xác giữa thủy tinh thể và võng mạc, giữ cho tầm nhìn được tập trung hơn. Ánh sáng lờ mờ trong nhà sẽ làm mắt của trẻ phát triển không bình thường, dẫn đến khoảng cách giữa thủy tinh thể và võng mạc trở nên quá dài, khiến việc nhìn các vật ở xa không còn rõ ràng”.
4. Cải thiện điểm số
Tất cả các loại ánh sáng không giống nhau. Chính sự khác biệt này sẽ làm ảnh hưởng tới nội tiết tố thông qua hệ thống thị giác. Các bộ phận của mắt kết nối trực tiếp với một phần não tiết ra các hormone ảnh hưởng đến mức độ ngủ (melatonin) hoặc sự tỉnh táo (cortisol) của chúng ta. Nên con người sẽ tập trung hơn khi tiếp xúc với ánh nắng tự nhiên so với những loại ánh sáng xanh khác (từ đèn Led hoặc các màn hình thiết bị kỹ thuật số).
Một nghiên cứu dựa trên 21.000 học sinh tiểu học Hoa Kỳ cho thấy những đứa trẻ tiếp xúc với nhiều ánh sáng Mặt trời hơn trong ngày thì kết quả môn Tập đọc (Ngữ văn) cao hơn 26% và môn Toán cao hơn 20% so với những đứa trẻ ít ra ngoài hoặc chỉ chơi trong phòng kín (8).
5. Duy trì xương chắc khỏe và tăng cường hệ miễn dịch
Lượng vitamin D được khuyến nghị hàng ngày là 600 đơn vị quốc tế (IU) cho hầu hết mọi người từ 1 đến 70 tuổi (9).
Một trong những cách tốt nhất (và dễ nhất) để bổ sung vitamin D (một loại vitamin tan trong chất béo, rất quan trọng trong việc hấp thụ canxi, giúp bạn xây dựng và duy trì sức khỏe) chính là tắm nắng. Cơ thể chúng ta sẽ sản xuất ra vitamin D khi tiếp xúc dưới ánh nắng mặt trời khoảng 15 phút. Không chỉ giúp cơ thể bổ sung đủ canxi và ngăn ngừa các bệnh lý về xương, mà ánh sáng tự nhiên còn hỗ trợ cải thiện hệ miễn dịch, chống lại một số căn bệnh theo mùa, giảm nhiễm trùng đường hô hấp, đẩy lùi nguy cơ mắc bệnh ung thư hoặc tử vong sau khi phẫu thuật.
Một số lưu ý khi tắm nắng (10):
· Da sáng sẽ tạo ra nhiều vitamin D hơn, nên chỉ dành 15 phút để tắm nắng với những người có màu da trắng sáng, và từ 30 phút với người có màu da sẫm, nâu
· Thời gian giữa ngày (11 - 12 giờ), da sẽ sản xuất nhiều vitamin D hơn. Hãy bổ sung nước và kem chống nắng khi cần thiết
· Để lộ da càng nhiều thì càng tạo ra nhiều vitamin D. Như hở lưng thì sẽ hấp thụ được canxi nhiều hơn vùng mặt hoặc tay
6. Kéo dài tuổi thọ
Một nghiên cứu kéo dài 20 năm trên 30.000 phụ nữ Thụy Điển đã tiết lộ rằng người dành thời gian tiếp xúc với Mặt trời, hoặc tham gia các hoạt động ngoài sân sẽ sống lâu hơn từ 6-12 tháng so với những người làm việc trong môi trường công sở, văn phòng (11).
Những cách bổ sung ánh nắng tự nhiên cho trẻ
Cuộc sống hiện đại đồng nghĩa với việc cha mẹ luôn phải quay cuồng với công việc và các hoạt động xã giao. Nên phụ huynh cùng trẻ tham gia vào các hoạt động ngoài trời dần trở nên ít đi. Theo nghiên cứu từ LeBourgeois , hầu hết trẻ em ở độ tuổi từ 5-6 dành đến 85% thời gian ở trong lớp học hoặc ở nhà.
Mặc dù không có nhiều thời gian dành cho các hoạt động vui chơi giải trí (nếu không là cuối tuần), nhưng cha mẹ vẫn có thể giúp trẻ nhận được lợi ích tối đa từ ánh sáng mặt trời bằng thông qua những hành động nhỏ dưới đây (12).
Chào ngày mới: Hãy để con tự nhiên chạy lung tung vài phút khi chúng thức dậy. Khuyến khích trẻ đi một vài vòng trong sân trước khi thực hiện những công việc khác. Đây là cách để chào đón một ngày mới nhanh và đơn giản nhất.
Tận dụng thời gian đi lại: Để xe ở xa nhà hơn. Đi bộ hay đạp xe để đưa con tới trường, đảm bảo chúng có cơ hội tiếp xúc với ánh nắng sáng đủ nhiều nhưng không khiến lịch trình về thời gian của bạn thay đổi.
Làm một khu vườn vui chơi nhỏ: Nếu ở nhà đất, có khoảng không gian rộng rãi thì cha mẹ nên thiết kế một số khu vui chơi nhỏ cho trẻ. Chúng có thể chạy ra chơi bất cứ khi nào cảm thấy hứng thú. Còn nếu bạn đang ở chung cư, hãy đảm bảo rằng mỗi ngày đều đưa trẻ xuống nội khu để chơi, hoặc có thể kết hợp với việc đi bộ với thú cưng, cũng là cách tốt để người và vật đều khỏe mạnh.
Nhờ trẻ dọn dẹp sân mỗi sáng cũng là cách giúp con tiếp xúc với ánh sáng tự nhiên đơn giản nhất.
Tổ chức buổi gặp mặt gia đình: Lên kế hoạch gặp gỡ hàng tuần với các gia đình khác để đi dạo quanh khu nhà hoặc công viên. Như vậy lũ trẻ có thể chạy loanh quanh và chơi đùa với nhau thỏa thích.
Thiết kế bàn ăn ngoài trời: Nếu nhà bạn đủ rộng, có thể bố trí bàn ăn ở ngoài và mọi người có thể cùng nhau tận hưởng nếu điều kiện thời tiết cho phép. Nếu không, hãy tận dụng điều đó ngay từ trong nhà, có thể đặt bàn học của con ở một góc sáng sủa, nơi có đầy đủ ánh sáng tự nhiên.
Và cuối cùng, dù công việc hay cuộc sống có làm bạn bận rộn nhiều đi nữa thì cũng nên dành một, hai ngày cuối tuần để chơi cùng con nhé.
Ánh nắng Mặt trời sẽ điều chỉnh “đồng hồ sinh học" ...
Câu này viết không đúng. Chẳng lẽ có loại ánh nắng không từ Mặt trời?
Nên viết Ánh nắng hay Ánh sáng Mặt trời mới đúng.