Trong xã hội hiện nay, các bậc phụ huynh trẻ khi nhận ra con mình có chiều hướng thuận tay trái thường rất băn khoăn không biết phải làm sao? Liệu có nên để con thuận theo bản năng sử dụng tay trái, hay là phải gò ép con vào khuôn khổ cầm bút bằng tay phải? Đặc biệt với nỗi lo khi con vào lớp Một ở trường công, nhiều cha mẹ không biết con có bị phạt vì cách cầm viết khác thường, hoặc lỡ phải chuyển sang viết bằng tay phải thì con sẽ viết chậm, chữ xấu, không theo kịp bạn bè...
Một số cha mẹ lo lắng quá mức vì sợ việc thuận tay trái là một dạng bệnh có thể ảnh hưởng đến phát triển tâm lý. Một số khác lại có thể rất tự hào vì con mình đặc biệt, bởi họ tin rằng các thiên tài thường thuận tay trái, nên con cái họ có thể sẽ vượt trội trong tương lai. LeLa Journal sẽ cung cấp những thông tin dựa trên khoa học để giải thích cho việc thuận tay trái ở một số người quanh chúng ta.
Vì sao lại có người thuận tay trái?
Có khoảng 10% dân số trên toàn thế giới thuận tay trái bẩm sinh (1), và việc một người thuận tay trái giờ đây được xem như là một đặc điểm bình thường, chứ không phải là bất thường hay dị biệt.
Theo nhà khoa học Clyde Francks, loại gene LRRTM1 góp phần tạo nên việc thuận tay trái được thừa hưởng từ người cha (2). Một số lý thuyết khác thì cho rằng việc thuận tay trái có thể do các nguyên nhân từ quá trình phát triển của bào thai, một đặc điểm trong não bộ, do bắt chước, hoặc do giới tính (số lượng trẻ trai thuận tay trái nhiều hơn trẻ gái) (3). Tuy nhiên, chưa có một nghiên cứu nào khẳng định được chắc chắn lý do của việc thuận tay trái.
Có nhiều nguồn thông tin cho rằng việc một người thuận tay trái hay tay phải có liên quan đến mức độ vượt trội của bán cầu não phải hoặc trái, liên quan đến những khả năng sáng tạo hay nghệ thuật, hội hoạ… Sự thật là, những nghiên cứu khoa học tiên tiến gần đây đã kết luận rằng đó chỉ là những giả thuyết không có cơ sở chứng thực. Chúng ta sử dụng cả hai bán cầu não đồng đều nhau, chia theo từng khu vực chức năng và nhiệm vụ, để vận hành cả cơ thể và hệ suy nghĩ, chứ không có bán cầu bên nào được sử dụng vượt trội hơn (4).
Nhận biết nếu con thuận tay trái, có nên ép con sửa lại?
Ở độ tuổi rất nhỏ khoảng vài tháng tuổi, một em bé sơ sinh thường chưa thể hiện rõ rệt tay nào là tay thuận, con sẽ dùng tay ở gần đồ vật hơn để với lấy hoặc cầm nắm.
Bắt đầu từ khoảng 18 tháng tuổi, ưu tiên sử dụng tay thuận của con bắt đầu được thể hiện rõ. Thời điểm này con cũng đã bắt đầu biết cầm muỗng xúc ăn, cầm bút để vẽ và tô màu nguyệch ngoạc. Khi 3 - 4 tuổi, con sẽ thể hiện rõ rệt tay thuận của mình: tay trái, tay phải hay cả hai tay. Đến 5-6 tuổi là thời điểm bố mẹ có thể kết luận chắc chắn nếu con thuận tay trái.
Một số đặc điểm để nhận biết tay thuận của con:
Con thường xuyên dùng tay đó cầm nắm và điều khiển đồ vật.
Con dùng tay thuận để thực hiện các vận động tinh của ngón tay khi chơi hoặc ăn.
Con sẽ dùng tay thuận để làm các việc cần lực mạnh.
Mức độ thuận và ưu tiên sử dụng tay trái hay cả hai tay trong từng công việc cụ thể cũng sẽ phụ thuộc tùy vào mỗi cá nhân. Vì vậy, nếu phụ huynh nhận thấy con có xu hướng thuận tay trái triệt để và rất thường xuyên sử dụng tay trái để thực hiện mọi việc, thì cũng không cần thiết để cố gắng thay đổi con (trừ những trường hợp bất khả kháng như gặp cản trở ở trường lớp, như không nhận được sự hỗ trợ từ thầy cô).
Khi con thuận tay trái, bố mẹ cần lưu ý gì để hỗ trợ?
Khi tập viết và viết chữ trên giấy, để không bị lem mực, con sẽ phải vòng cổ tay trái lại để có thể viết không bị lem.
Phần lớn mọi vật được thiết kế cho người sử dụng và sinh hoạt tay phải. Vì thế, để phù hợp và dễ dàng cho con, bố mẹ nên tìm mua đồ dùng được thiết kế riêng cho người thuận tay trái.
Kéo dành cho người thuận tay phải sẽ có lưỡi kéo sắc hơn nằm ở bên trái, nên nếu con dùng tay trái để cầm sẽ không thể cắt được. Hãy mua kéo cho người thuận tay trái.
Lựa chọn môn thể thao, và các loại phù hợp để con có thể phát huy được tốt khả năng tay trái.
Khi có thể, bố mẹ hãy cố gắng sử dụng tay trái của mình để hướng dẫn và làm mẫu cho con một số việc.
Khi dùng lời nói để yêu cầu con làm việc gì, đừng nói: “Dùng tay trái/tay phải của con để lấy đồ” mà hãy nói: “Dùng tay gần với đồ vật để lấy nhé con.”
Hãy cho con biết rằng dù con có khác biệt một chút, nhưng bố mẹ rất trân trọng điểm khác biệt của con, và sẵn sàng hỗ trợ con bất cứ khi nào con cần.
Thạc sĩ Tâm lý Tú-Anh Nguyễn, với chuyên môn Tâm lý Trẻ em - Cha mẹ, là nhà thực hành tham vấn tâm lý, cung cấp các chương trình Đào tạo Cha mẹ Nuôi dạy con, Quản lý hành vi và giao tiếp, Cải thiện Năng lực cảm xúc và chất lượng tình cảm - gắn kết gia đình  Tốt nghiệp 3.97 GPA Thạc sĩ Tâm lý Trẻ em & Thanh thiếu niên tại trường The Chicago School of Professional Psychology. Chứng chỉ sau Cao học về Giáo dục và Đào tạo Cha mẹ tại trường Adelphi University New York. Giảng viên đào tạo các chương trình quốc tế làm cha mẹ và nuôi dạy con hiệu quả theo các nghiên cứu, dẫn chứng khoa học. Parent Educator & Parent Counsellor: Tư vấn phụ huynh, hướng dẫn và giảng dạy các khóa đào tạo cha mẹ nuôi dạy con tích cực. Nhà cung cấp các chương trình tư vấn - đào tạo cho các tổ chức và nhãn hàng. Diễn giả cho các hội thảo với chủ đề nuôi dạy trẻ theo kỷ luật tích cực. Nhà sáng lập dự án Happy Parenting. |
Comments