Nhìn chung, các hoạt động thể chất thường giúp ích trong việc kiểm soát chứng đau nửa đầu (1) và các tình trạng sức khỏe khác. Tuy nhiên, cũng có trường hợp tập luyện quá sức sẽ khiến tình trạng đau đầu trầm trọng hơn, từ đó khiến trạng thái tinh thần của bạn thêm căng thẳng, lo sợ không biết rõ nguyên nhân. Hãy cùng LeLa Journal tìm hiểu và phòng ngừa chứng đau đầu do tập thể dục.
Đau đầu khi tập thể dục là gì?
Đau đầu đau đầu khi tập thể dục, hay còn gọi là đau đầu do gắng sức, là cơn đau trong hoặc ngay sau khi hoạt động thể chất. Cơn đau có thể kéo dài 5 phút đến 48 giờ và thường được mô tả là đau theo nhịp đập ở cả hai bên đầu (2).
Khi bạn gắng sức, cơ thể bạn cần nhiều máu và oxy hơn. Các nhà khoa học cho rằng cơn đau đầu do gắng sức xảy ra khi ta thực hiện hoạt động khiến các tĩnh mạch và động mạch giãn nở, cho phép lưu lượng máu nhiều hơn. Sự giãn nở và huyết áp tăng lên tạo ra áp lực trong hộp sọ, gây ra cơn đau.
Có hai loại đau đầu do tập thể dục:
- Đau đầu nguyên phát khi tập thể dục: Đây là những cơn đau xảy ra trong hoặc ngay sau khi tập. Chúng thường tự khỏi và không liên quan đến vấn đề sức khỏe tiềm ẩn của bạn (3). Những cơn đau đầu này thường có thể được kiểm soát hoặc ngăn ngừa bằng các loại thuốc không kê đơn.
- Đau đầu thứ phát khi tập thể dục: Những cơn đau đầu này xuất phát từ tình trạng sức khỏe tiềm ẩn, như là bệnh tim và các yếu tố nguy cơ tim mạch có thể xảy ra. Một số vấn đề phổ biến gồm tiền sử đau tim, bệnh động mạch vành, tiểu đường, huyết áp cao, cholesterol cao, béo phì và hút thuốc (4).
Theo Tổ chức Đau nửa đầu Hoa Kỳ (AMF), nếu bạn không có bệnh nền, hầu hết những cơn đau đầu do tập thể dục sẽ được coi là "đau đầu do gắng sức nguyên phát" hoặc "đau đầu khi tập thể dục nguyên phát" (4).
Do đó, việc hiểu rõ bệnh nền là vô cùng quan trọng trong việc luyện tập và xác định nguyên nhân gây đau đầu trong và sau khi luyện tập.
Tại sao tập thể dục lại gây đau đầu?
Một nghiên cứu năm 2013 trên Tạp chí Đau đầu và Cac cơn đau (The Journal of Headache and Pain) đã báo cáo rằng 38% những người đã mắc chứng đau nửa đầu đều từng trải qua chứng "đau nửa đầu do tập thể dục" này (5).
Đau đầu do tập thể dục thường xảy ra sau khi hoạt động thể chất mạnh như chạy, nâng tạ, đạp xe, bơi lội... Loại đau đầu này có thể xảy ra khi tuần hoàn xung quanh đầu và da đầu tăng lên, khiến các mạch máu giãn ra để tăng lưu lượng lưu thông máu (6).
Một nghiên cứu năm 2006 do Trường Cao đẳng Y học Thể thao Hoa Kỳ công bố cho thấy các động tác gây tăng áp lực nội sọ cũng làm tăng áp lực động mạch não. Đây được coi là áp lực quá mức bên trong hộp sọ của bạn, như là nâng tạ, đấu vật, chạy... Điều này lại làm giãn các xoang tĩnh mạch, gây ra chứng đau nửa đầu (7).
Bên cạnh đó, tập thể dục mà không uống đủ nước có thể gây đau đầu và làm trầm trọng thêm các tình trạng bệnh lý tiềm ẩn khác. Thông thường, chứng đau đầu do tập thể dục phụ thuộc vào sự cân bằng hydrat hóa và chất lỏng trong cơ thể (8).
Lượng đường trong máu thấp cũng là một nguyên nhân. Cơ bắp của chúng ta sử dụng "nhiên liệu" là đường để cung cấp năng lượng cho hoạt động thể chất. Hoạt động thể chất cường độ cao có thể làm giảm lượng đường trong máu khi tập luyện (9).
Cuối cùng, tập luyện ở nơi nóng bức, không thoáng khí, thiếu oxy, ẩm thấp cũng là một nguyên nhân thúc đẩy hội chứng đau đầu khi tập thể dục.
Làm thế nào để ngăn chặn chứng đau nửa đầu khi tập thể dục
Bạn cần lưu ý 4 điều sau để giảm chứng đau đầu do tập luyện:
1. Giữ nước: Hãy cố gắng uống 1 - 3 ly nước trong vòng 1 - 2 giờ trước khi tập thể dục. Bạn nên mang theo một chai nước trong để bổ sung lượng nước khi cơ thể đổ mồ hôi do luyện tập, sau đó, hãy cố gắng uống thêm một hoặc hai ly nước sau khi luyện tập (10).
2. Khởi động trước khi tập luyện: Khởi động kỹ trước khi luyện tập giúp giảm tình trạng căng cơ sau khi tập. Bạn nên dành thời gian kéo căng nhẹ những vùng cơ bị căng thẳng, nhất là cổ và vai để giúp máu dễ lưu thông.
Bác sĩ Jessica Ailani - Giám đốc Trung tâm Đau đầu Medstar tại Washington, Hoa Kỳ - cũng gợi ý tương tự, rằng hãy tăng nhịp tim từ từ trước và sau khi tập luyện, bằng cách khởi động nhẹ nhàng và kỹ lưỡng trong 10 phút khởi động và 10 phút hạ nhiệt. Ngoài ra, bác sĩ Ailani cũng cho biết rằng tập luyện cường độ cao ngắt quãng (HIIT) cũng có thể là nguyên nhân gây ra chứng đau nửa đầu. Vì vậy, hãy mở rộng sang tập luyện những cách tập cho phép nhịp tim bạn tăng, giảm từ từ, nhằm hạn chế cơn đau đầu (11).
3. Cung cấp đủ đường cho cơ thể: Ăn một bữa nhỏ trước khi tập luyện có thể ngăn ngừa hạ đường huyết. Nếu chạy bộ vào buổi sáng, bạn hãy "lót dạ" chút đồ ăn như nửa quả chuối hoặc miếng bánh mỳ. Sau đó, bạn nên ăn một bữa nhẹ giàu dinh dưỡng trong vòng hai giờ sau khi tập thể dục. Thực phẩm giàu protein, carbohydrate phức tạp và chất xơ có thể cân bằng lượng đường trong máu. Tránh dùng các thực phẩm chứa đường tinh chế, carbohydrate đã qua chế biến.
4. Dùng thuốc: Đôi khi, các loại thuốc không kê đơn có thể hữu ích cho người mắc chứng đau đầu do luyện tập, nhưng đây là điều mà bạn cần tham khảo kỹ ý kiến của bác sĩ (12).
Comments